Syndrom kaczki – jak radzić sobie z presją perfekcjonizmu i stresem?
Na zewnątrz możesz wyglądać jak ktoś, kto ma wszystko pod kontrolą – spokojny, opanowany, pewny siebie, z wysokim poczuciem własnej wartości – jednym słowem idealnie poukładany człowiek – wzór do naśladowania. Jednak wewnątrz toczy się inna walka: stres, ogromne wymagania wobec siebie, kołaczące się w głowie myśli, które często nie pozwalają zasnąć czy wyluzować się i do tego lęk przed niepowodzeniami. To typowy obraz „syndromu kaczki”, który niszczy zdrowie psychiczne i emocjonalne zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Przeczytaj także: Emocje, przyjaciel czy wróg? Wszystko, co powinniśmy wiedzieć.
Co to jest syndrom kaczki?
Syndrom kaczki to termin, który opisuje sytuację, w której osoba wygląda na spokojną i zrelaksowaną, ale pod powierzchnią zmaga się z nieustanną presją, stresem i obawami. Nazwa pochodzi od obserwacji kaczek, które na wodzie wydają się płynąć gładko, podczas gdy ich nogi energicznie pracują pod wodą, aby utrzymać się na powierzchni.
Syndrom ten, opisywany m.in. w badaniach na Uniwersytecie Stanforda, dotyczy osób stawiających sobie bardzo wysokie wymagania, które czują, że muszą być doskonałe w każdej sytuacji. Presja bycia perfekcyjnym może prowadzić do stresu, zmęczenia, problemów zdrowotnych oraz pogorszenia relacji z innymi.
W naszym życiu syndrom ten objawia się w perfekcjonistycznych zachowaniach, przepraszaniu za wszystko, a także w nieustannym porównywaniu się z innymi, co nasila stres i frustrację. W mediach społecznościowych, gdzie presja na bycie idealnym jest szczególnie silna, ten problem dotyka zarówno dorosłe kobiety, jak i mężczyzn, a także coraz częściej młodsze grupy społeczne (studentów, nastolatków, dzieci).
Przez lata sama funkcjonowałam w ten sposób i było to bardzo wycieńczające. Perfekcjonizm stał się moim codziennym towarzyszem, a presja, by być „idealną”, wpędzała mnie w spiralę porażek, mimo zawrotnej kariery korporacyjnej. Wydawało mi się, że każdy błąd, nawet najmniejszy, to dowód na to, że jestem „gorsza”. Wszystko sprawdzałam, a nieuniknione błędy traktowałam jak swoją osobistą porażkę. W końcu doszłam do momentu, w którym musiałam to przerwać – ale nie było łatwo. Po drodze były już na koncie dwa wypalenia zawodowe i depresja. Oduczałam się perfekcjonizmu przez 2 lata. Dzisiaj wiem, jak ważne jest rozpoznanie tej presji i praca nad miłością do siebie oraz akceptacją. Doskonałość to mrzonki. Ona nie istnieje. Zawsze będzie można lepiej, bardziej, głębiej – ale nie o to w życiu chodzi!
Zobaczmy, jak to wygląda w praktyce:
Case study: Kasia i jej walka z syndromem kaczki
Kasia, 32-letnia menedżerka w dużej korporacji, zawsze była perfekcjonistką. Z zewnątrz wydawało się, że jej życie jest idealne – sukcesy zawodowe, rodzina, perfekcyjna organizacja. Jednak codziennie zmagała się z ogromnym stresem, martwiąc się, że nie spełnia własnych oczekiwań.
W momencie, gdy presja stała się nie do zniesienia, Kasia zdecydowała się pracować ze mną. W trakcie naszej współpracy zaczęła rozumieć, że nie musi być doskonała we wszystkim. Pracowała nad akceptacją siebie i zrozumiała, że jej wartość nie zależy od tego, jak perfekcyjnie wykonuje swoje obowiązki. Stopniowo nauczyła się odpuszczać i cieszyć z małych sukcesów.
Case study: Tomek i jego historia
Tomek, 38-letni właściciel firmy IT, przez lata zmagał się z presją bycia najlepszym. Zbudował swoją firmę od podstaw i czuł, że każdy dzień to walka o przetrwanie na rynku. Dla jego zespołu był liderem, który zawsze miał odpowiedzi na każde pytanie, nigdy nie pokazywał słabości i zawsze był o krok przed konkurencją.
Jednak Tomek coraz częściej odczuwał stres. Nie mógł spać, miał problemy z koncentracją i zaczął unikać spotkań towarzyskich. Z zewnątrz wydawało się, że radzi sobie doskonale, ale wewnętrznie walczył z ogromnym obciążeniem.
Podczas naszej współpracy Tomek zdał sobie sprawę, że jego perfekcjonizm i potrzeba kontrolowania wszystkiego prowadzą do wyczerpania. Krok po kroku zaczął zmieniać swoje podejście. Zrozumiał, że nie musi zawsze być najlepszy, a jego sukcesy są równie ważne, jak popełniane błędy, które uczą pokory. Praca nad jego wewnętrznymi przekonaniami pozwoliła mu znaleźć równowagę i odpuścić sobie niepotrzebną presję. Przeczytaj także: Czym jest wellbeing, czyli osobisty dobrostan.
Jeśli temat dotyczy także Ciebie, nie przejmuj się, nikt z nas nie jest doskonały – wiedz o tym. Wiele wzorców wynieśliśmy z dzieciństwa, ale to nie koniec świata – możemy z powodzeniem nad nimi pracować i uwolnić się od obciążeń z przeszłości. Obecnie mamy sporą wiedzę i dostęp do różnych narzędzi, które w tym ważnym procesie pomogą.
10 kroków, jak poradzić sobie z syndromem kaczki:
- Zrozum swój problem
Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że syndrom kaczki może dotyczyć również Ciebie. Zidentyfikuj, jakie aspekty Twojego życia są źródłem stresu i presji, oraz w jaki sposób wpływają na Twoje samopoczucie. - Zidentyfikuj swoje wyzwania
Zanotuj sytuacje, w których czujesz największą presję, oraz swoje reakcje na nie. Określenie konkretnych problemów pomoże Ci lepiej zrozumieć, jakie aspekty wymagają zmiany. - Akceptuj swoje niedoskonałości
Zrozum, że nikt nie jest doskonały. Akceptacja własnych błędów i niedoskonałości jest kluczowa w walce z perfekcjonizmem. Pamiętaj, że błędy są naturalną częścią procesu nauki i rozwoju. - Ustal realistyczne cele
Wyznacz cele, które są osiągalne i mierzalne. Unikaj stawiania sobie nierealistycznych wymagań, które mogą prowadzić do frustracji i wypalenia. - Naucz się odpuszczać
Pracuj nad umiejętnością odpuszczania sobie drobnych błędów. Nauczenie się, jak akceptować niedoskonałości i przestać dążyć do perfekcji w każdej sytuacji, pomoże Ci zmniejszyć stres. - Praktykuj techniki relaksacyjne
Regularne stosowanie technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, głębokie oddychanie czy joga, może pomóc w redukcji stresu i poprawie samopoczucia. - Dbaj o równowagę między pracą a życiem prywatnym
Zadbaj o to, aby znaleźć czas na odpoczynek i aktywności, które sprawiają Ci radość. Balans między pracą a życiem prywatnym jest kluczowy dla utrzymania zdrowia psychicznego. - Szukaj wsparcia
Nie bój się prosić o pomoc. Współpraca z terapeutą lub coachem może być bardzo pomocna w radzeniu sobie z presją i perfekcjonizmem. - Zmieniaj swoje myślenie
Pracuj nad zmianą negatywnych przekonań o sobie i swoich umiejętnościach. Skoncentruj się na pozytywnych aspektach swojej pracy i życia, a także na swoich osiągnięciach. - Celebruj swoje sukcesy – nawet te małe
Niezależnie od tego, jak małe mogą się wydawać, świętuj swoje sukcesy. Docenianie osiągnięć pomoże Ci zbudować pozytywne poczucie własnej wartości i motywację. Przeczytaj też artykuł o wdzięczności: Wdzięczność kluczem do szczęścia.
Podsumowując…
Pamiętaj, że prawdziwa siła to akceptacja siebie takim, jakim jesteś – z wszystkimi wadami, uchybieniami, pomyłkami i niedoskonałościami. Jeśli zmagasz się z syndromem kaczki, wdrożenie powyższych kroków pomoże Ci odzyskać równowagę i poprawić jakość życia. Zrób to dla swojego dobra, bardzo Cię proszę!
Masz podobne doświadczenia? Podziel się w komentarzu, jak radzisz sobie z presją i perfekcjonizmem.
Autor: Justyna Krajewska
Justyna Krajewska to specjalistka w dziedzinie budowania odporności psychicznej, radzenia sobie z emocjami i rozwoju osobistego, która pomaga klientom radzić sobie z problemami związanymi z wewnętrznym dysonansem m.in. pewnością siebie, asertywnością, poczuciem własnej wartości, perfekcjonizmem, stresem i presją. Po osobistych doświadczeniach związanych z trudnymi doświadczeniami, które skutkowały wieloma latami pracy nad zmianą tego wzorca myślenia, Justyna zdobyła głęboką wiedzę na temat radzenia sobie z wysokimi wymaganiami wobec siebie i poczuciem bycia gorszą. Oferuje indywidualne sesje rozwojowe, warsztatowe, szkoleniowe oraz wsparcie w budowaniu akceptacji siebie, aby pomóc klientom w osiąganiu zdrowej równowagi między pracą a życiem prywatnym i poprawie jakości ich życia. Odwiedź sklep: Pracuj ze mną, umów się na bezpłatną konsultację już dziś!
_____
Źródła:
- Stanford Duck Syndrome: https://stanforddaily.com/duck-syndrome
- Scoppio, V. (2018). „Social Media and perfectionism: A modern struggle for balance.”
Przeczytaj także: Zbuduj swoja wewnetrzną moc! Sekret pewności siebie.